เครื่องแก้ววัดปริมาตรของเหลว (Volumetric Glassware) มีกี่ชนิดกันนะ !
- ขวดวัดปริมาตร (Volumetric Flask) มีลักษณะเป็นขวดที่มีฐานสามารถวางบนพื้นได้อย่างมั่นคง คอยาว มีขีดกำหนดปริมาตรบนคอขวด ตามความจุที่กำหนดเช่น 1 mL- 2000 mL มีจุกปิดด้านบน และเป็นอุปกรณ์ตวงวัดปริมาตรที่ให้ปริมาตรที่ถูกต้องสูง มักใช้ในการเตรียมสารละลายที่ต้องการความแม่นยำสูง เช่น การเตรียมสารละลายมาตรฐานซึ่งต้องการความเข้มข้นที่แน่นอน
ขวดวัดปริมาตร Volumetric flask มี 2 ชนิด และลักษณะการใช้งานแตกต่างกันโดย
- ชนิด TC ใช้สำหรับเตรียมสารละลายที่ต้องการความเข้มข้นที่แน่นอน
- ชนิด TD ใช้ถ่ายของเหลวที่ต้องการปริมาตรที่แน่นอน จากภาชนะหนึ่งไปยังอีกภาชนะหนึ่ง เช่น สารละลายมาตรฐาน สารละลายตัวอย่าง
- Pipette) เป็นอุปกรณ์เครื่องแก้วมีสเกล (Scale) การวัดที่ละเอียด และให้ความแม่นยำสูง ใช้สำหรับในการ ตวง-วัด ปริมาณสารที่เป็นของเหลวตามปริมาตรที่ระบุ โดยมีหลายประเภท คือ
- ปิเปตวัดปริมาตร (Volumetric Pipette) เป็นอุปกรณ์วัดปริมาตรของเหลว มีลักษณะเป็นท่อยาวส่วนกลางเป็นกระเปาะ ด้านล่างและบนของกระเปาะมีขนาดเล็ก มีขีดกําหนดปริมาตรขีดเดียวอยู่ด้านบนเหนือกระเปาะสามารถบรรจุของเหลวได้ปริมาตรมาก ส่วนที่อ่านปริมาตรมีขนาดเล็ก ทําให้ความคลาด
เคลื่อนจากการอ่านปริมาตรต่ำ ใช้ในการถ่ายของเหลวจากภาชนะหนึ่งไปยังอีกภาชนะหนึ่ง ในกรณีที่ต้องการความแม่นสูง
- ปิเปตชนิดมีขีดย่อยแบ่งปริมาตร (Measuring Pipette) เป็นอุปกรณ์วัดปริมาตรของเหลว มีลักษณะเป็นท่อตรง ปลายท่อมีขนาดเล็ก มีขีดกําหนดปริมาตร แบ่งย่อยหลายขีด ใช้ในการถ่ายของเหลวจากภาชนะ หนึ่งไปยังอีกภาชนะหนึ่ง แบ่งเป็น 3 แบบ ตามลักษณะ ของขีดกําหนดปริมาตร
– Mohr pipette
– Serological pipette
– Blow out pipette
- บิวเรต (Burette) เป็นอุปกรณ์วัดปริมาตรของเหลวที่มีความแม่นยำสูงที่ใช้สำหรับการไตเตรท (Titration) มีก๊อกสำหรับเปิด-ปิด (Stopcock) เพื่อควบคุมอัตราการไหลของสารละลาย มีขีดบอกปริมาตร (Graduated)
- ขวดวัดความถ่วงจำเพาะ (Specific Gravity Bottle) มีลักษณะเป็นขวดที่มีฐานสามารถวางบนพื้นได้อย่างมั่นคง ไม่มีขีดบอกปริมาตร (Graduated) แต่จะกำหนดปริมาตรที่ตัวเครื่องมือ ที่ใช้สำหรับวัดความถ่วงจำเพาะของของเหลว โดยการบรรจุของเหลวจนเต็ม ปิดจุกขวด แล้วนำไปชั่งน้ำหนัก
- กระบอกตวง (Graduated Cylinder) อุปกรณ์รูปทรงกระบอก มีฐานสําหรับวางบนพื้นได้ มีขีดกําหนดปริมาตร แบ่งย่อยหลายขีด ปากมีจงอยเพื่อให้ถ่ายของเหลวได้สะดวกใช้ในการถ่ายของเหลว ใช้วัดปริมาตรของเหลวที่ไม่ต้องการความแม่นยำสูงมาก เหมาะสำหรับการวัดปริมาตรทั่วไปในห้องปฏิบัติการ
กระบอกตวง (Graduated Cylinder) มี 2 ชนิด และลักษณะการใช้งานแตกต่างกันโดย
- ชนิด TC ใช้สำหรับวัดหลวงเหลวที่บรรจุในกระบอกตวง เช่น ของเหลวที่ได้จากการกลั่น
- ชนิด TD ใช้ถ่ายของเหลวจากภาชนะหนึ่งไปยังอีกภาชนะหนึ่ง
ชนิดของเครื่องแก้ว แบ่งตามวิธีสอบเทียบได้ 2 ชนิด
- เครื่องแก้วสำหรับบรรจุ (to contain) ใช้ตัวย่อ TC หรือ C หรือ In (ISO) เช่น ขวดวัดปริมาตร
ขวดวัดความถ่วงจำเพาะ เครื่องแก้วชนิดนี้เมื่อใส่ของเหลวเข้าไปจะได้ปริมาตรตามที่ระบุ
- เครื่องแก้วสำหรับถ่ายของเหลว (to deliver) ใช้ตัวย่อ TD หรือ D หรือ Ex (ISO) เช่น ปิเปต บิวเรต
กระบอกตวง เครื่องแก้วชนิดนี้เมื่อใส่ของเหลวเข้าไปจะไม่รู้ปริมาตรที่แน่นอน แต่เมื่อถ่ายออกมา
ปริมาตรที่ถ่ายออกมาจะได้ปริมาตรตามที่ระบุ
อย่างไรก็ตามการใช้เครื่องแก้ววัดปริมาตรของเหลวหากต้องการถูกต้องความถูกต้องแม่นยำลดความผิดพลาดในการใช้งานเครื่องมือให้น้อยลง นอกจากเทคนิคการใช้งานให้ถูกวิธี แล้วสิ่งที่สำคัญคือเครื่องมือต้องได้รับการสอบเทียบเป็นประจำและต่อเนื่องตามความเหมาะสมในงานด้วย และการเลือกห้องปฎิบิติการในการสอบเทียบก็มีความสำคัญ
สายงานบริการ 3 สมาคมส่งเสริมเทคโนโลยี (ไทย-ญี่ปุ่น) หรือ ส.ส.ท ซึ่งเป็นหน่วยงานที่ได้รับการรับรองความสามารถตามมาตรฐานห้องปฏิบัติการ ISO/IEC 17025 มีให้บริการสอบเทียบเครื่องมือ “ Volumetric Flask / Pipette / Burette / Cylinder ที่ได้รับการรับรองมาตรฐาน ISO/IEC 17025 ” สามารถสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่
Line Official: @TPACAL
โทรศัพท์ : 02-717-3000 ต่อ 82
Email: [email protected]
www.tpacal.or.th
