ตามมาตรฐาน OIML R-76-1:2006 ซึ่งเป็นมาตรฐานที่ผู้ผลิตเครื่องชั่งใช้อ้างอิงในการผลิตเครื่องชั่ง มีการแบ่งประเภทเครื่องชั่งไว้หลายประเภทตามการสภาพการใช้งาน ดังนี้

1. Self-indicating instrument หมายถึงเครื่องชั่งที่เข้าสู่สภาวะสมดุลเองโดยผู้ปฏิบัติงานไม่ต้องแทรกแซง เช่น Electronic Balance, Spring Balance เป็นตัน

2. Semi-self-indicating instrument หมายถึงเครื่องชั่งที่เข้าสู่สภาวะสมดุลเองหลายช่วงการวัดโดยผู้ปฏิบัติงานเป็นผู้เปลี่ยนช่วงการวัด

3. Non-self-indicating instrument หมายถึงเครื่องชั่งที่ต้องการการแทรกแซงของผู้ปฏิบัติงานระหว่างการชั่งน้ำหนัก เช่น การเพิ่มหรือลดปริมาณสิ่งของที่ชั่งเพื่อตัดสินว่าผลการชั่งนั้นสามารถยอมรับได้ เช่น Mechanical Balance ได้แก่ เครื่องชั่งแบบสองแขน เป็นต้น

การสอบเทียบเครื่องชั่ง เนื่องจากเครื่องมือวัดทุกประเภทจำเป็นต้องมีการสอบเทียบเพื่อยืนยันผลการวัดขอเครื่องมือนั้นๆ ในส่วนของเครื่องชั่งก็เช่นเดียวกัน โดยจะมีรายการที่ต้องตรวจสอบดังนี้

1. การตรวจสอบ Repeatability of Reading

2. การตรวจสอบ Sensitivity ของเครื่องชั่ง (ในกรณีที่เครื่องชั่งแสดงผลเป็นแบบ Digital ไม่ต้องทำข้อนี้ ต้องทำในกรณีที่เป็นเครื่องชั่งแบบ Mechanical Balance หรือ Spring Balance เท่านั้น)

3. การตรวจสอบผลกระทบของน้ำหนักที่วางไม่ตรงกลางจานชั่ง (Eccentric or off-centre loading)

4. การตรวจสอบค่า Departure of indication from nominal value ของเครื่องชั่ง

5. การตรวจสอบค่า Hysteresis (ในกรณีที่เครื่องชั่งแสดงผลเป็นแบบ Digital ไม่ต้องทำข้อนี้ ต้องทำในกรณีที่เป็นเครื่องชั่งแบบ Spring Balance เท่านั้น)

การสอบเทียบเครื่องชั่งมีมาตรฐานสากลที่ใช้อ้างอิงในการสอบเทียบหลายมาตรฐานแต่พบว่าในประเทศไทยนิยมใช้มาตรฐานอ้างอิงอยู่ 2 มาตรฐาน โดยทางสมาคมส่งเสริมเทคโนโลยี (ไทย-ญี่ปุ่น) สามารถให้บริการสอบเทียบได้ทั้ง 2 มาตรฐานตามที่ลูกค้าต้องการซึ่งได้รับการรับรองความสามารถในการสอบเทียบตามมาตรฐาน ISO/IEC 10725 ดังนี้

1. Guidance on the calibration of weighing machines used in testing and calibration laboratories (UKAS Lab.14 Edition 6 October 2019)

2. Guidelines on the Calibration of Non-Automatic Weighing Instruments (EURAMET Calibration Guide No. 18 Version 4.0 (11/2015))

On – Site Calibration Services
Balance
Item	Type of Instrument	Range	Standard Point for Calibration	ISO/IEC 17025
1	Spring Balance	1 mg to 50 kg
		> 50 kg to 300 kg
2	Electronic Balance	1 mg to 50 kg
		> 50 kg to 300 kg
3	Moisture Balance	1 mg to 500g

ผู้เขียน นายสุวิทย์  อิ่มใจ

หัวหน้างานสอบเทียบนอกสถานที่

แผนกสอบเทียบนอกสถานที่